Wszystko o mojej matce/Michał Borczuch
„Wszystko o mojej matce” tytułem nawiązuje do filmu Almodovara, nie jest jednak jego teatralną adaptacją. To osobisty projekt Michała Borczucha i Krzysztofa Zarzeckiego inspirowany postaciami ich matek, które w roku 1986 i 1998 zmarły na raka. To przedstawienie dorosłych synów, półsierot, którzy mają do dyspozycji jedynie strzępy pamięci dziecka i nastolatka. Z pomocą zaproszonych do projektu aktorek i realizatorów chcą opowiedzieć
o niemożliwej (bo zdeformowanej przez pamięć) historii odchodzenia matki lub nawet fascynacji jej chorobą, odbiorem choroby w kontekście przemian społeczno-politycznych w Polsce pod koniec lat 80-tych i 90-tych. Michał Borczuch znany jest łaźniowej publiczności ze spektaklu „Paradiso” – projektu, w którym wzięły udział osoby ze spektrum autyzmu. Obecnie jest jednym
z najciekawszych polskich reżyserów młodego pokolenia. Kilkukrotnie był nominowany do Paszportu Polityki, a w ubiegłym roku zdobył statuetkę Boskiego Komedianta za najlepszy spektakl festiwalu Boska Komedia – „Apokalipsę”.
„Wszystko o mojej matce” Premiera: 22 kwietnia 2016 r.
reżyseria: Michał Borczuch
tekst i dramaturgia: Tomasz Śpiewak scenografia: Dorota Nawrot
muzyka: Bartosz Dziadosz reżyseria światła: Jaqueline Sobiszewski
Obsada: Dominika Biernat, Iwona Budner, Monika Niemczyk, Marta Ojrzyńska, Halina Rasiakówna, Krzysztof Zarzecki, Ewelina Żak.
(A)pollonia/Krzysztof Warlikowski
(A)pollonia w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego stanowi eklektyczną opowieść o ofierze i ofiarowaniu. Porusza problematykę odpowiedzialności za czyny i sensu ofiarnictwa. Materię literacką przedstawienia stanowią zarówno teksty antyczne – dramaty Ajschylosa i Eurypidesa, jak i dzieła najnowsze: twórczość Johna Maxwella Coetzeego i Hanny Krall czy kontrowersyjna powieść Łaskawe Jonathana Littella. Teksty te traktowane są przez reżysera spektaklu
w sposób wybiórczy i patchworkowy.
(A)pollonia opowiada historię trzech kobiet: Ifigenii – poświęconej przez ojca Agamemnona za ojczyznę, Alkestis – oddającej życie za męża Admeta oraz Apolonii Machczyńskiej, która zginęła podczas wojny, osieracając przy tym swoje dzieci, ponieważ zdecydowała się ukrywać Żydów. Heroizm okazuje się w przypadku bohaterek dwuznaczny, ich wybory moralne podlegają zakwestionowaniu. Reżyser zadaje niewygodne pytania: o głęboki sens ofiary,
o prawo do decydowania o życiu – cudzym, ale i własnym, skoro czasem decyzje dotyczące naszego życia wpływają też znacząco na losy innych. Warlikowski podważa również mechanizm uświęcania ofiar oraz jednoznaczny osąd moralny zbrodniarzy wojennych – Agamemnon po powrocie z Troi wypowie monolog z Łaskawych: „Nigdy nie będziecie mogli powiedzieć: nie zabiję (…); jedyne, co możecie powiedzieć, to: mam nadzieję nie zabijać”. Wątki dramatyczne zostały w spektaklu poprzeplatane
z kontrastującymi stylistycznie songami w wykonaniu Renate Jett.
reżyseria: Krzysztof Warlikowski
scenariusz: Krzysztof Warlikowski, Piotr Gruszczyński, Jacek Poniedziałek
muzyka: Paweł Mykietyn, Renate Jett, Piotr Maślanka, Paweł Stankiewicz
aktor: Magdalena Cielecka, Ewa Dałkowska, Małgorzata Hajewska Krzysztofik, Monika Niemczyk, Maja Ostaszewska, Magdalena Popławska, Anna Radwan Gancarczyk, Andrzej Chyra, Wojciech Kalarus, Marek Kalita, Zygmunt Malanowicz, Adam Nawojczyk, Jacek Poniedziałek, Maciej Stuhr, Tomasz Tyndyk
Udręka życia/Jan Englert
Spektakl „Udręka życia” w reżyserii Jana Englerta zarejestrowany w Teatrze Narodowym dla Telewizji Polskiej. Bohaterów dramatu Hanocha Levina, Jonę i Lewiwę, zagrali brawurowo Janusz Gajos i Anna Seniuk.
Jona (Janusz Gajos) i Lewiwa Popoch (Anna Seniuk) to małżeństwo z czterdziestoletnim stażem. Ich świat zamyka się w czterech ścianach wspólnego mieszkania, w którym są dożywotnio skazani na wzajemne towarzystwo. Sfrustrowany, rozczarowany życiem oraz bliski obłędu Jona podejmuje rozpaczliwą próbę odejścia od żony. Tak rozpoczyna się nocna rozmowa, pełna zaskakujących zwrotów akcji, brutalnych obelg, ale
i przejmujących zwierzeń, jak to otwierające dramat:
Jestem człowiekiem zgubionym. To prawda, od której nie da się uciec. Jestem zgubionym. Jak to się stało? Gdy byłem dzieckiem, cały świat leżał mi u stóp. Jak się to rozpuściło? Wypadło z rąk? To wszystko są wyświechtane pytania, z wyświechtanymi odpowiedziami. Tylko mój ból nie jest wcale wyświechtany. Żyje. Jest świeży. Jest tu.
Rozmowę nieoczekiwanie przerywa trzecia postać, osamotniony przyjaciel pary, Gunkel (Włodzimierz Press), którego przybycie rzuca nowe światło na dotychczasowe wydarzenia. Troje bohaterów dramatu Levina razem dotyka najbardziej podstawowych problemów ludzkiej egzystencji, lęku przed starością, śmiercią i samotnością. Adaptacja w reżyserii Jana Englerta wiernie oddaje zarówno tragizm, jak i czarny humor oryginału.
reżyseria: Jan Englert autor pierwowzoru: Hanoch Levin
muzyka: Stanisław Radwan
aktor: Janusz Gajos, Anna Seniuk, Włodzimierz Press
Aktorzy żydowscy/Anna Smolar
„Aktorzy żydowscy” Anny Smolar – autoironiczny, choć nie autobiograficzny, portret artystów, zamkniętych w kulturalnym getcie na Placu Grzybowskim w Warszawie.
U początków spektaklu Aktorzy żydowscy znajduje się rozmowa. Spotkanie z kolejnymi osobami należącymi do społeczności liczniejszej, niż występująca na scenie grupa reprezentantów, poznawanie historii ich życia, początków kariery, rozwoju artystycznego, satysfakcji, reakcji otoczenia na wybór ich drogi życiowej.
Aktorzy żydowscy to spektakl próbujący sportretować grupę o niejasnym statusie,
w której zarówno słowo „aktorzy” jaki „żydowscy” bywa kwestionowane. Uwięzieni w nieustannym próbowaniu pierwszej sceny spektaklu, którego premiera od kilkudziesięciu lat nie ujrzała światła dziennego uciekają w opowieść o sobie, próbują zdefiniować paradoksy nie pozwalające im zrobić kolejnego kroku, uciec od etykiet i uproszczeń. Zamknięci w kapsule czasowej przemierzają kolejne momenty własnych historii, uwięzieni w przeszłości, ale i w oczekiwaniach stawianych im przez otoczenie. Nie widzą teraźniejszości, bo wiąże ich pamięć i konieczność pamiętania o przeszłości i kontekście miejsca. Próba uwolnienia się od pamięci jest herezją, powtarzanie tego samego – przekleństwem.
Szóstka aktorów prowadzi opowieści oparte na własnych życiorysach, doświadczeniach, wahaniach. Żaden z nich nie może jednak zagwarantować, że powie tylko prawdę. Ta fantazja oparta jest na osobistej opowieści, ale daleka od dokumentalnej prawdy. Zmyślenie bywa więcej warte, kiedy gwarancją jego prawdziwości staje się własna twarz. Ale czy twarz aktora może być wiarygodna?
Dlatego mimo pozorów wiarygodności trzeba przyjąć założenie, że opinie postaci aktorów w spektaklu nie zawsze są opiniami aktorów grających w spektaklu.
reżyseria: Anna Smolar
scenariusz: Michał Buszewicz
aktor: Ryszard Kluge, Mariola Kuźnik, Joanna Rzączyńska, Izabella Rzeszowska, Małgorzata Trybalska, Jerzy Walczak
H./Jan Klata
Z Hamleta w postsolidarnościowym czasie i miejscu została tylko pierwsza litera imienia. Jan Klata posłużył się arcydziełem Williama Shakespeare’a, żeby w „H.“ wykrzyczeć wściekłość pokolenia tych, „którzy się nie załapali”. Larum odbijało się echem w upadającej Stoczni Gdańskiej, gdzie grany był spektakl.
Wybrana przez reżysera przestrzeń nie pozwalała zapomnieć o polityczno-społecznym kontekście spektaklu przygotowanego pod szyldem Teatru Wybrzeże. Tłem dla stawianych przez Jana Klatę pytań o to, co zostało z etosu pierwszej „Solidarności”, była słynna hala 42 A, opuszczone i już nikomu niepotrzebne miejsce, w którym pracowała suwnicowa Anna Walentynowicz (w proteście przeciwko jej zwolnieniu wystąpili robotnicy w sierpniu 1980 roku). W tę przestrzeń wjeżdżała na siwym koniu postać w husarskiej zbroi uosabiająca postać Ducha ojca Hamleta, domagająca się od swego następcy wyrównania krzywd; uporządkowania spraw, bo – dosłownie na gruzach solidarnościowej kolebki – trwał w najlepsze bal nowych elit. Klaudiusz z Gertrudą pogrążali Elsynor w hedonistycznej beztrosce. Jacek Sieradzki pisał po latach, że H. był jednym z kopniaków wymierzanych przez teatr ówczesnemu establishmentowi, spychaniem beneficjentów przemian 1989 roku do defensywy.
Hamlet z Wybrzeża nie pyta o to, czy „być albo nie być?”. Podśpiewuje ironiczny numer Püdelsów: „Nic mi się nie chce/ seks mnie nie łechce/ Nie dla mnie splendor i sława/ Nie dla mnie ta cała zabawa”. Książę w interpretacji Marcina Czarnika bywa gwałtowny, czasami histeryczny, a gdy próbuje przeciwstawić się otoczeniu – bezradny. Nie jest też „biednym chłopcem z książką”. Dla zabicia czasu gra w turbogolfa, tak jak rówieśnicy na widowni, którzy, faktycznie, na opuszczonych terenach stoczni spotykali się, żeby uprawiać uliczną odmianę sportu dla elit. Klata mówił o turbogolfie, że to najbardziej antykonsumpcyjna i antyglobalistyczna dyscyplina, jaką można sobie wyobrazić.
reżyseria: Jan Klata
aktor: Marcin Czarnik, Joanna Bogacka, Marta Kalmus, Grzegorz Gzyl, Cezary Rybiński, Sławomir Sulej, Maciej Brzoska, Wojciech Kalarus, Rafał Kronenberger, Alina Lipnicka, Arkadiusz Brykalski, Jan Sieradziński, Maciej Szemiel, Jerzy Gorzko, Dariusz Szymaniak, Maciej Konopiński
Ślub/reż. Anna Augustynowicz
Henryk chce – we śnie – poślubić Manię, która z niewinnej narzeczonej zmieniła się
w sługę do wszystkiego. Aby uzyskać społeczne potwierdzenie upragnionego związku wielbi własnego ojca i czyni go królem. Potem jednak strąca go z tronu i ogłasza tyranem… „Ślub” to jeden z najważniejszych utworów dla polskiego teatru, groteskowy
i tragikomiczny obraz Polski i Polaków. Koprodukcja Teatru Współczesnego w Szczecinie z Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu premiera Opole: 10 września 2016 premiera Szczecin: 21 października 2016
Wymazywanie/ reż. Krystian Lupa
Hipnotyczny i bezkompromisowy spektakl o rodzinie, wypartej świadomości, niemożności spotkania z samym sobą, radykalizmie wojny i życiu, które robi z nami co chce. Wymazywanie jest kolejnym spektaklem Krystiana Lupy inspirowanym tekstem Thomasa Bernharda. Powieść ta – rodzaj podsumowania czy testamentu, została wydana w 1986 roku, czyli na trzy lata przed śmiercią pisarza. Bernhard rozlicza w niej Austrię – i też przy okazji całą Europę – z niedawnych grzechów nazizmu i nacjonalizmu. Kindervilla w Wolfsegg, dom z czasów dzieciństwa głównego bohatera Franza, jest olbrzymią, pustą, mroczną salą zajmującą całą scenę. To w tym pokoju ojciec bohatera ukrywał po wojnie nazistów. Miejsce to jest też symbolem wstydliwej i niewygodnej przeszłości, której nie można zapomnieć, ale można ją wymazać. Tak właśnie czyni główny bohater, który zaczyna spektakl jako filozof i racjonalista, kończy prawie nagi, ubrany jedynie w żałobny krawat. Treścią dramatu staje się wymazywanie kolejnych warstw rzeczywistości.
Do dna/ reż. Ewa Kaim
Najbardziej rozśpiewane przedstawienie dyplomowe ostatnich lat w reżyserii uznanej aktorki Starego Teatru i wykładowczyni krakowskiej AST Ewy Kaim, z dramaturgią profesora UJ Włodzimierza Szturca. Głównym bohaterem spektaklu studentów kierunku wokalno-aktorskiego jest traktowana na przeróżne sposoby pieśń ludowa. Ci, którzy do tej pory nie odkryli w sobie fascynacji folklorem, mają okazję to zmienić. „Do dna” to mistrzowsko wyśpiewana przez Weronikę Kowalską, Jana Marczewskiego, Dominikę Guzek, Agnieszkę Kościelniak, Łukasza Szczepanowskiego i Dawid Suleja Rudnickiego oda do miłości. Opowieść o zwyczajności, która potrafi brzmieć i wyglądać w nadzwyczajny sposób.
Oriana Fallaci. Chwila, w której umarłam/ wg koncepcji Zbigniewa Brzozy
Monodram warszawskiego Teatru Studio to spotkanie dwóch supersilnych kobiet – jednej z najlepszych polskich aktorek i jednej z najsławniejszych dziennikarek, korespondentki, przeprowadzającej wywiady z najbardziej wpływowymi ludźmi świata. Kogo kochała Oriana Fallaci? Kiedy i czy w ogóle rewolucjonistka pozwala sobie na słabości? Dlaczego bardziej rozumie ludzi w okresie wojny, niż w czasie pokoju? W jaki sposób „umarła”?
I wreszcie, kim jest ta, która zmieniała bieg historii? Ewa Błaszczyk w skromnym teatrze na wyciągnięcie ręki. Kameralny spektakl, który twórcze niedostatki nadrabia oscarowym aktorstwem.
2007: Macbeth/ reż. Grzegorz Jarzyna
Reżysera interesuje: „to, co jest pomiędzy ideą a rzeczywistością, koncepcją a kreacją, pomiędzy światłem a cieniem. Wszystko, co pomiędzy.”. Macbeth czasów współczesnych (2007) niebezpiecznie stąpa na cienkiej granicy realnego i wyobrażonego… W spektaklu Grzegorza Jarzyny akcja wielkiego dramatu Szekspira przeniesiona zostaje w czasy współczesne, na Bliski Wschód, a konkretnie do amerykańskiej bazy wojskowej w Iraku. Macbeth, przewodzący brawurowej i niezbyt honorowej akcji militarnej, przeprowadzonej podczas codziennej muzułmańskiej modlitwy, morduje przywódców okolicznych arabskich rebeliantów. Jego czyn, doceniony przez generała Duncana, to pierwsze z pasma brutalnych morderstw, których dopuści się ambitny wojskowy, podjudzany przez bezwzględną małżonkę i własne, rosnące w szalonym tempie aspiracje.
Reżyser w 2007: Macbeth łączy konsekwentnie teatr z filmem; umowność teatralnego gestu wraz z realnością kinowego sposobu obrazowania tworzy napięcie – odczuwalne zwłaszcza w pierwotnej wersji spektaklu, która miała premierę w maju 2005 roku. Przeniesienie dramatu we współczesne realia wymagało napisania od nowa tekstu. Pojawia się wiele nowych dialogów i całych scen.Telewizyjna wersja jednego z najlepszych przedstawień Grzegorza Jarzyny. Skrócona w stosunku do spektaklu z 2005 r. rejestracja powstała na miesiąc przed wyburzeniem warszawskiej hali dawnych zakładów Waryńskiego. To właśnie tam prezentowano rozpędzoną adaptację szekspirowskiego „Makbeta”, która bardziej niż nową wersję spektaklu, przypomina autonomiczny film z pogranicza thrillera, horroru i kina akcji. W psychodelicznym świecie Makbeta rewelacyjnie odnaleźli się Cezary Kosiński, Aleksandra Konieczna czy Danuta Stenka.
Mistrz i Małgorzata/ reż. Artur Tyszkiewicz
„Mistrz i Małgorzata” Michaiła Bułhakowa to powieść z wieloma wątkami, postaciami, mnóstwem pytań i tajemnic, dzieło, do którego bez wątpienia istnieje więcej niż tylko jeden klucz. Jednocześnie każdy, kto podejmie się próby scenicznej adaptacji tego tekstu, skazany jest na wybór perspektywy spojrzenia na historię Wolanda i jego świty nawiedzającego Moskwę. Jego przybycie do rosyjskiej stolicy sprawia, że wielu zaczyna tracić poczucie rzeczywistości, w dobrze znaną codzienność wkracza niesamowite, niemożliwe staje się możliwe, pojawia się niepokój, czy świat jest naprawdę takim, jakim zawsze wydawał się być. Od tego wszystkiego niektórzy (dosłownie i w przenośni) zaczynają tracić głowy.
Takie mieszanie prawdy i fałszu, rzeczywistości i fikcji może (choć nie musi) być działaniem szatańskim, takie mieszanie odbywa się też każdego wieczoru w teatrze. Dlatego Artur Tyszkiewicz – reżyser i autor adaptacji Mistrza i Małgorzaty przygotowywanej właśnie w Teatrze im Juliusza Osterwy w Lublinie – postanowił spojrzeć na tekst Bułhakowa właśnie z tak specyficznie pojętej teatralnej perspektywy, uruchomić w teatrze (znów dosłownie i w przenośni) burzącą porządki i hierarchie karuzelę, publiczność umieścić na scenie, a aktorów tam, gdzie zwykle siedzą widzowie. Monsieur Woland przejąwszy bowiem kontrolę nad moskiewskim Teatrem „Variétés” spełnia zachcianki widowni, dostarcza jej rozrywki, śmieszy i przestrasza, ale przede wszystkim odkrywa jej tajemnice, pokazuje, co ludziom siedzi w głowach. Zorganizowana ułuda teatru, z całym blichtrem i powierzchownością, okazuje się być zatem znakomitą maszynką do tego, byśmy mogli samych siebie poznać, a czasem i zajrzeć pod podszewkę rzeczywistości, by zobaczyć, jak Bóg i szatan potrafią igrać z człowiekiem.
Miłość na Krymie/ reż. Jerzy Jarocki
Napisana w 1993 roku Miłość na Krymie to najważniejsza z czterech sztuk Sławomira Mrożka, powstałych w latach 90. Losy jej prapremiery były dość powikłane: Jerzy Jarocki, który jako pierwszy chciał podjąć się inscenizacji, planował wprowadzić pewne zmiany w treści i układzie dzieła, przeciw czemu dramaturg ostro zaoponował, publikując w prasie słynne „dziesięć punktów” – warunków, na jakich wolno spektakl wyreżyserować. Ostatecznie – nie ingerując w tekst dramatu, w duchu zalecanym przez autora – prapremierę sztuki przygotował w Teatrze Starym w Krakowie Maciej Wojtyszko. Po latach napięcie między Mrożkiem i Jarockim w końcu opadło i reżyser mógł wystawić sztukę we własnym układzie, czego dokonał w 2007 roku w Teatrze Narodowym w Warszawie. Był to jeden z ostatnich przygotowanych przez niego spektakli. Prac nad rejestracją telewizyjną już nie dokończył, podjął się tego Jan Englert. W obsadzie spektaklu można podziwiać między innymi: Małgorzatę Kożuchowską, Jana Frycza, Janusza Gajosa, Annę Seniuk, Mariusza Bonaszewskiego, Jolantę Fraszyńską i Jerzego Radziwiłowicza.
Zabijanie Gomułki/ reż. Jacek Głomb
Adaptacja głośnego „Tysiąca spokojnych miast” Jerzego Pilcha. Jest rok 1963. Pewien pijak-filozof nie ma czasu do stracenia. Chce zrobić w życiu jeszcze coś ważnego. On i jego kompania planują zamach na I sekretarza Władysława Gomułkę z pomocą chińskiej kuszy. Docierają do Warszawy. Stając przed oknem komunistycznego wodza, chcą przysłużyć się Polsce. W przedstawienie Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy, w reżyserii dyrektora legnickiej sceny, inteligentna groteska idzie pod rękę z błyskotliwością. W głównej roli nagrodzony na festiwalu w Gdyni za „Papuszę” niezawodny Zbigniew Waleryś.
Generał/ reż. Aleksandra Popławska i Marek Kalita
Tylko ja znam prawdę i pójdę z nią do piachu – mówi generał w popisowym wydaniu Marka Kality. Jako czekający na proces zdegradowany przywódca łączy władcę-tyrana
i człowieka zlęknionego własną słabością. Przedstawienie Teatru Imka, według tekstu Jarosława Jakubowskiego, to wiwisekcja postaci Wojciecha Jaruzelskiego, choć jego nazwisko ani razu nie pada. W tle rozbrzmiewają przeboje spod znaku Armii i Brygady Kryzys, a mężczyzna z fetyszem władzy oczekuje na proces. W zmyślnie bawiącym się konwencjami spektaklu udaje się uniknąć łatwych sądów i nachalnych tez.
Wesele – Wyspiański-Malczewski-Konieczny/ reż. Włodzimierz Staniewski
Legendarny Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice, założony w 1977 r. przez Włodzimierza Staniewskiego, z okazji jubileuszu 40-lecia, stworzył wariację na temat „Wesela”. Wątki z dramatu Stanisława Wyspiańskiego połączono z malarstwem Jacka Malczewskiego, tekstami starogreckimi i oryginalną muzyką Zygmunta Koniecznego. Podróż na wschód Polski i w bardziej odległe zakątki świata w towarzystwie wszechstronnie uzdolnionych aktorów. Multikulturowe, inspirujące widowisko.
Biblioteka w I LO 